Kisah Askar British dan Askar Melayu Menentang Penjajahan Jepun

Pada 8 Disember 1941, Jepun melancarkan serangan ke atas Tanah Melayu sebagai sebahagian daripada strategi mereka untuk menguasai Asia Tenggara. Penaklukan ini berlangsung dengan pantas, meskipun terdapat usaha daripada tentera British dan tentera Melayu untuk mempertahankan tanah air. Artikel ini akan mengupas bagaimana tentera British dan tentera Melayu berjuang menentang tentera Jepun serta impak daripada perlawanan tersebut.

Keadaan Pertahanan British dan Tentera Melayu

Sebelum Perang Dunia Kedua, British menganggap Tanah Melayu sebagai benteng pertahanan yang kukuh dengan Singapura sebagai “Kubu Selatan”. Namun, persediaan ketenteraan British di Tanah Melayu tidak mencukupi untuk menangkis serangan Jepun. Pertahanan utama terdiri daripada Divisyen India, pasukan Australia, serta unit tempatan termasuk Rejimen Askar Melayu Diraja (RAMD).

Tentera British tidak menjangkakan serangan Jepun melalui darat dari utara dan lebih menumpukan perhatian kepada ancaman laut. Namun, strategi Jepun yang menggunakan serangan pantas melalui Siam dan Kelantan memberikan kejutan kepada pihak British. Selain itu, tentera Jepun juga mendapat kelebihan dengan bantuan ejen perisikan dan rangkaian sokongan tempatan yang memberikan maklumat penting mengenai pergerakan tentera British.

Perlawanan di Tanah Melayu

Tentera Jepun, yang diketuai oleh Jeneral Tomoyuki Yamashita, menggunakan taktik serangan kilat (Blitzkrieg) dengan bantuan kereta kebal ringan dan tentera berbasikal, membolehkan mereka bergerak dengan cepat ke selatan. Tentera British dan tentera Melayu berusaha untuk menentang kemaraan Jepun di beberapa lokasi strategik.

Pertempuran di Kota Bharu

Serangan pertama Jepun di Tanah Melayu berlaku pada 8 Disember 1941 di Kota Bharu. Tentera British dan India memberikan tentangan sengit, menyebabkan Jepun menghadapi cabaran besar dalam kemaraan mereka. Namun, selepas beberapa pertempuran, Jepun berjaya menawan lapangan terbang dan meneruskan kemaraan ke selatan.

Pertempuran di Jitra

Di Jitra, pertahanan British yang terdiri daripada Divisyen India Kedua mengalami kesukaran mengekang serangan Jepun yang lebih tersusun. Serangan berterusan menyebabkan barisan pertahanan British berundur ke selatan untuk menyusun semula strategi pertahanan mereka. Kelebihan taktik Jepun dalam pergerakan pantas menyebabkan tentera British kehilangan banyak peralatan berat dan bekalan yang ditinggalkan semasa pengunduran.

Pertempuran di Slim River

Di Slim River, tentera Jepun menggunakan serangan pantas dengan kereta kebal untuk menembusi pertahanan British dan Australia. Kejayaan ini memberikan kelebihan kepada Jepun dalam menguasai kawasan strategik di Tanah Melayu. Kegagalan British di sini banyak berpunca daripada kekurangan persiapan menghadapi perang kereta kebal di kawasan hutan dan laluan sempit.

Keberanian Rejimen Askar Melayu Diraja (RAMD)

Askar Melayu turut memainkan peranan penting dalam mempertahankan tanah air. Mereka berjuang dengan penuh keberanian di Pasir Panjang dan Bukit Chandu pada 13 hingga 14 Februari 1942. Mejar Jeneral Ibrahim Yaacob dan Leftenan Adnan Saidi menjadi simbol keberanian dalam pertempuran ini. Leftenan Adnan dan pasukannya bertahan sehingga saat akhir dalam mempertahankan posisi mereka.

Di Bukit Chandu, Askar Melayu menghadapi serangan bertubi-tubi dari Jepun, tetapi tetap mempertahankan kedudukan mereka. Kecekalan mereka menyebabkan tentera Jepun mengalami kehilangan yang besar sebelum akhirnya menawan kawasan itu. Keberanian mereka dikenang sebagai contoh semangat juang yang tinggi dalam mempertahankan tanah air.

Strategi dan Kesilapan British

Kegagalan British mempertahankan Tanah Melayu banyak berpunca daripada strategi yang kurang bersesuaian dengan keadaan geografi tempatan. British lebih mengutamakan pertahanan di Singapura dan tidak memberikan keutamaan kepada pertahanan darat di utara Tanah Melayu. Selain itu, kurangnya latihan perang hutan serta komunikasi yang lemah antara unit pertahanan menyukarkan usaha menangkis kemaraan Jepun.

Kejatuhan Singapura pada Jepun

Pada 15 Februari 1942, Singapura jatuh ke tangan Jepun setelah Jeneral Arthur Percival menyerah kalah. Kejatuhan Singapura menandakan tamatnya pemerintahan British di Tanah Melayu buat sementara waktu dan permulaan pendudukan Jepun yang mencabar bagi penduduk tempatan.

Meskipun tentera British dan tentera Melayu menghadapi kekalahan dalam mempertahankan Tanah Melayu daripada Jepun, keberanian dan pengorbanan mereka tetap dikenang dalam sejarah. Peristiwa ini menjadi titik penting dalam kesedaran nasionalisme dan perjuangan kemerdekaan Tanah Melayu selepas perang. Pengalaman perang ini juga mengajar rakyat Tanah Melayu bahawa pertahanan negara tidak boleh hanya bergantung kepada kuasa asing, tetapi memerlukan persiapan dan kekuatan tempatan yang kukuh.

Rujukan

• Barber, Noel. Sinister Twilight: The Fall of Singapore. 1968.
• Bayly, Christopher & Harper, Tim. Forgotten Armies: The Fall of British Asia, 1941-1945. 2004.
• Hack, Karl. Defence and Fall of British Malaya 1941-1942. 2012.
• Tarling, Nicholas. A Sudden Rampage: The Japanese Occupation of Southeast Asia 1941-1945. 2001.
• Farrell, Brian. The Defence and Fall of Singapore 1940-1942. 2005.