Kuasa Veto Penghalang Keamanan & Keadilan

KUALA LUMPUR, 27 Mac – Majlis Keselamatan Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu merupakan badan utama dalam memastikan keamanan dan keadilan dunia. Namun, sistem kuasa veto yang dimiliki oleh lima anggota tetap iaitu Amerika Syarikat, United Kingdom, Perancis, Rusia dan China sering menjadi penghalang kepada penyelesaian konflik secara adil. Salah satu contoh yang jelas adalah konflik Israel-Palestin di mana hak veto sering digunakan untuk melindungi kepentingan politik dan bukannya menyelesaikan masalah kemanusiaan.

Sejak penubuhan PBB pada tahun 1945, lebih daripada 45 resolusi yang berkaitan dengan Israel-Palestin telah diveto oleh Amerika Syarikat sahaja. Ini menunjukkan bagaimana veto digunakan untuk menghalang tindakan antarabangsa yang bertujuan menghentikan keganasan dan penindasan. Oleh itu, dunia harus mendesak supaya sistem veto ini dihentikan demi memastikan keadilan dapat ditegakkan dalam konflik ini.

Ketidakadilan dalam Penggunaan Kuasa Veto

Sistem veto pada asalnya diwujudkan bagi memastikan keseimbangan kuasa dalam Majlis Keselamatan PBB. Namun dalam realiti, ia sering disalahgunakan untuk melindungi sekutu politik dan ekonomi. Dalam isu Israel-Palestin, Amerika Syarikat telah berulang kali menggunakan hak vetonya untuk menolak resolusi yang mengutuk tindakan zalim Israel terhadap rakyat Palestin. Antara contoh ketara ialah resolusi PBB pada tahun 2018 yang mengutuk penggunaan kekerasan Israel ke atas penduduk Gaza yang diveto oleh Amerika Syarikat walaupun mendapat sokongan majoriti anggota Majlis Keselamatan.

Impak Kuasa Veto terhadap Konflik Israel-Palestin

Sistem veto telah menyebabkan ketidakadilan yang berpanjangan dalam konflik Israel-Palestin. Beberapa kesan utama termasuk:

• Melumpuhkan tindakan antarabangsa – Walaupun terdapat sokongan besar dari negara lain untuk menghentikan penindasan terhadap Palestin, hak veto telah menghalang sebarang tindakan konkrit oleh PBB. Ini menyebabkan tindakan unilateral seperti sekatan ekonomi atau tindakan ketenteraan oleh negara lain sukar dilaksanakan.
• Menghalang resolusi keadilan – Sebarang cadangan untuk mengiktiraf hak asasi rakyat Palestin sering kali ditolak oleh anggota tetap yang berkepentingan khususnya Amerika Syarikat. Contohnya, pada tahun 2011 permohonan Palestin untuk menjadi ahli penuh PBB telah dihalang melalui ancaman veto oleh Amerika Syarikat.
• Meningkatkan kezaliman tanpa hukuman – Tanpa tekanan antarabangsa yang efektif, Israel terus menjalankan dasar penempatan haram dan serangan ketenteraan tanpa dikenakan sekatan yang setimpal. Data dari organisasi hak asasi manusia menunjukkan bahawa sejak tahun 2000, lebih daripada 10,000 rakyat Palestin telah terkorban akibat serangan ketenteraan Israel dan kebanyakan tindakan ini tidak dikenakan sebarang tindakan undang-undang antarabangsa.

Keperluan Mendesak untuk Hapuskan Kuasa Veto

Untuk memastikan keadilan dalam konflik Israel-Palestin, reformasi terhadap sistem Majlis Keselamatan PBB perlu dilakukan termasuk:

• Menghapuskan kuasa veto – Semua negara anggota seharusnya mempunyai hak yang sama dalam menentukan keputusan global dan bukan hanya lima negara yang mempunyai kuasa veto.
• Mewujudkan mekanisme undian majoriti – Keputusan dalam Majlis Keselamatan PBB harus dibuat berdasarkan undian majoriti bagi mengelakkan campur tangan berat sebelah oleh kuasa besar. Model seperti yang digunakan dalam Perhimpunan Agung PBB boleh dijadikan contoh.
• Memperkukuh peranan Mahkamah Antarabangsa – Mahkamah Keadilan Antarabangsa dan Mahkamah Jenayah Antarabangsa perlu diberi kuasa lebih besar dalam menangani isu hak asasi manusia tanpa sekatan oleh veto. Penguatkuasaan keputusan mahkamah ini harus dikaitkan dengan sekatan ekonomi dan tindakan diplomatik yang lebih tegas.
• Mewujudkan sistem akauntabiliti global – Setiap resolusi yang diveto harus disertakan dengan laporan terperinci dan perbahasan terbuka dalam forum antarabangsa bagi memastikan ketelusan serta mengelakkan penyalahgunaan kuasa veto.

Cadangan Penyelesaian

Sistem veto dalam Majlis Keselamatan PBB telah menjadi penghalang utama kepada keadilan dalam konflik Israel-Palestin. Dengan adanya kuasa ini, keputusan yang sepatutnya berpihak kepada keadilan sering kali digagalkan demi kepentingan politik dan ekonomi kuasa besar.

Oleh itu, dunia harus bersatu untuk mendesak agar sistem veto dihentikan dan satu mekanisme yang lebih adil diperkenalkan bagi memastikan penyelesaian konflik yang benar-benar memberi keadilan kepada semua pihak khususnya rakyat Palestin yang sekian lama tertindas.

Mekanisme alternatif seperti undian majoriti dalam Majlis Keselamatan, pengukuhan peranan mahkamah antarabangsa serta peningkatan tekanan diplomatik terhadap negara yang menyalahgunakan hak veto perlu dipertimbangkan. Hanya dengan reformasi yang menyeluruh, PBB dapat kembali berfungsi sebagai organisasi yang benar-benar menjaga keamanan dan keadilan sejagat.