Saintis Temui Gunung Setinggi 1,000 KM di Dasar Bumi

Para saintis di Belanda telah menemui dua gunung bawah tanah yang jauh lebih tinggi daripada Gunung Everest, dengan perbezaan ratusan kilometer. Kajian terbaru ini menunjukkan gunung-gunung tersebut mungkin jauh lebih tua daripada yang difikirkan sebelum ini. Penemuan ini diterbitkan dalam jurnal Nature.

“Kita tidak tahu dengan pasti apakah gunung-gunung ini, sama ada ia hanya fenomena sementara atau sudah wujud selama berjuta-juta atau mungkin berbilion tahun,” kata Dr. Arwen Deuss, seorang pakar seismologi dan profesor di Universiti Utrecht.

Gunung-gunung ini mempunyai ketinggian sekitar 1,000 kilometer, jauh lebih tinggi daripada Gunung Everest yang hanya 8.8 kilometer. Ini menjadikannya antara struktur terbesar di planet ini.

Namun, gunung-gunung ini tidak boleh didaki kerana lokasinya jauh di dalam perut bumi.

Dua struktur besar ini terletak kira-kira 1,900 kilometer di bawah permukaan bumi, di antara teras dan mantel bumi, iaitu lapisan separa pepejal di bawah kerak bumi. Salah satunya berada di bawah Afrika, manakala satu lagi terletak di bawah Lautan Pasifik.

Di sekelilingnya terdapat kawasan yang dikenali sebagai “kuburan plat tektonik.” Plat ini telah bergerak ke situ melalui satu proses yang dipanggil subduction, di mana satu plat tektonik menolak ke bawah plat lain dan tenggelam ke dalam bumi hingga kedalaman hampir 3,000 kilometer, jelas Dr. Deuss.

Walaupun gunung-gunung ini tersembunyi jauh di bawah tanah, para saintis telah mengetahui kewujudannya sejak awal abad ke-20 melalui gelombang kejutan seismik yang bergerak melalui perut bumi.

Gempa bumi yang besar boleh menyebabkan bumi bergetar seperti loceng. Apabila gelombang ini melalui sesuatu yang luar biasa seperti gunung bawah tanah ini, bunyinya akan berubah.

Dengan mendengar perubahan bunyi ini, saintis dapat memetakan bentuk struktur di dalam bumi, sama seperti doktor menggunakan X-ray untuk melihat bahagian dalam tubuh manusia.

“Kami dapati bahawa gelombang seismik menjadi perlahan apabila melalui kawasan ini,” kata Dr. Deuss. Gunung bawah tanah ini dikenali sebagai “Wilayah Kelajuan Seismik Rendah yang Besar” (Large Low Seismic Velocity Provinces atau LLSVPs) kerana gelombang bergerak lebih perlahan di situ.

Kajian terbaru ini juga mendapati bahawa kawasan ini lebih panas daripada plat tektonik di sekelilingnya. Itulah sebabnya gelombang seismik bergerak lebih perlahan. Selain itu, kawasan ini mungkin berusia lebih setengah bilion tahun.

Para saintis terkejut apabila mengkaji pelemahan gelombang seismik, iaitu kehilangan tenaga gelombang ketika bergerak melalui bumi, jelas Sujania Talavera-Soza, rakan penyelidik Dr. Deuss.

“Kami menjangkakan gelombang di kawasan ini akan menjadi lemah, tetapi sebaliknya, bunyi di sini sangat kuat,” katanya. “Namun, di kawasan kuburan plat tektonik yang sejuk, bunyinya lebih perlahan.”

Fenomena ini berbeza dengan mantel atas, yang memang dijangka panas dan menyebabkan gelombang lebih teredam.

Talavera-Soza memberi contoh mudah: “Seperti berlari dalam cuaca panas, anda bukan sahaja bergerak lebih perlahan, tetapi juga cepat letih berbanding berlari dalam cuaca sejuk.”

Kajian ini juga membuktikan bahawa mantel bumi tidak bergerak secepat yang difikirkan sebelum ini. Sebaliknya, pergerakan di kawasan ini lebih perlahan daripada yang dijangka.